niedziela, 29 czerwca 2014

Orfeusz dla Przemysława Dakowicza

28. czerwca  jury III edycji Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ za najlepszy tom poetycki roku, w składzie: Jan Stolarczyk (przewodniczący), Tomasz Burek, Wojciech Kudyba, Wojciech Ligęza i Feliks Netz, przyznało ORFEUSZA Przemysławowi Dakowiczowi za wydany w 2013 roku tom wierszy „Teoria wiersza polskiego” (Biblioteka „Toposu”, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu).

(…) Równoległość wykładu niby-literaturoznawczego z  przybliżaniem cierpień oraz katastrof polskich dziejów nie może być odczytywana jako efektowna gra, zderzenie wzniosłego ducha z przyziemną materią to nie koncept literacki, jakich wiele, a konfrontacje przysposobionej do porządkowania myśli - z niepokojącymi snami,  transem i ciemnym majaczeniem w wierszach Dakowicza pośrednio wyrażają diagnozy świadomości historycznej Polaków, a także dostarczają dowodów na to, że historia się nie skończyła” – napisał o książce laureata jeden z jurorów, prof. Wojciech Ligęza.


Źródło: Radio Olsztyn

sobota, 28 czerwca 2014

Marcin Świetlicki laureatem NL Gdynia



W dnu dzisiejszym kapituła Nagrody Literackiej Gdynia ogłosiła laureatów IX edycji w kategoriach: poezja, proza, eseistyka i przekład.

Laureatem  w kategorii poezja został  Marcin Świetlicki za książkę „Jeden” wydaną w Wyd. EMG (laudację wygłosili Jacek Gutorow i Jerzy Jarniewicz);

W „Jeden” (…) poeta sięga po sprawdzone sposoby pisania, gromadzi wszystkie swoje „formy”, „maniery” i „znaki rozpoznawcze”, ale czyni to z taką intensywnością, z takim rozmachem literackim, że niemal całkowicie neutralizuje efekt wtórności. Jest lepszy od samego siebie. Tym razem jego bohater (…) mierzy się z materią egzystencji: chodzi o koniec jednej miłości i początek drugiej, ale początek skomplikowany, gdyż ekstazie towarzyszy tutaj zawsze destrukcja” – napisała Kalina Błażejowska w „Dodatku Literackim” Nr 13 (14) 2014.

W kategorii proza – Jerzy Pilch za „Wiele demonów” Wyd. Wielka Litera (nagrodę w imieniu laureata odebrał Paweł Szwed – redaktor naczelny Wielkiej Litery);

W kategorii eseistyka – Wojciech Nowicki za „Salki” Wyd. Czarne;

W kategorii przekładu - Jerzy Czech za przekład antologii poetów rosyjskich „Wdrapałem się na piedestał” Wyd. Czarne).


Źródło: TVP Kultura

czwartek, 26 czerwca 2014

Piotr Matywiecki „Świadomość” - premiera w IM

Tę książkę można uważać za traktat filozoficzny używający języka poezji, albo za poemat prozą, który karmi się filozofią.
Słowa w tej książce błądzą w najogólniejszej z dostępnych rzeczywistości – w tym, co nazywane bywa świadomością. To nie jest błądzenie wynikające z myślowej i poetyckiej bezradności: chodzi o to, żeby celowe ukierunkowanie formuł nie ograniczało pola świadomości, która jest tematem nad tematami.
Słowa tej książki nie lękają się poezji – starają się wykorzystać poetycką wieloznaczność i wielokrotnie o poezji mówią.
Mam nadzieję, że jest to błądzenie warte dróg, które odkrywa…

Piotr Matywiecki
  
Świadomość – najnowsza książka Piotra Matywieckiego – to poetycko-filozoficzny esej, którego pole eksploracji obejmuje indywidualne podejście do tytułowego zagadnienia. Wypływa on z tego samego źródła, co wiersz – potrzeby artykulacji nurtujących, w danej chwili, stanów i emocji, skierowanej jednocześnie na wielo tematyczny ciąg lirycznych i medytacyjnych ujawnień. Matywiecki w swym eseju nie zamierza bynajmniej streszczać literackiej czy filozoficznej historii recepcji dziejów świadomości. Wręcz odwrotnie – rozpisuje na sześćdzisiąt dziewięć sekwencji swój stosunek do tego, czym ona dla niego jest w danym czasie: obecnym i przeszłym. Wreszcie, w epifaniach i skondensowanych analizach (w zależności od językowego trybu) zajmuje się jej rolą - jako tą, która ogniskuje jestestwo pod każdym względem. Intensywność i skala ewokacji, pisanie o nachodzących na siebie – ale i też często znoszących się – wymiarach jej obecności lub zaniku, i traktowanie medytacji jako koniecznej podstawy wypowiedzi, to ewidentne zręby tego tekstu – dowodu krańcowej świadomości autora.

Maciej Melecki

 Piotr Matywiecki - urodził się w 1943 roku. Jest poetą i eseistą, autorem książek wielokrotnie wyróżnianych – między innymi nagrodą polskiego PEN-Clubu za „Kamień graniczny”, książkę o Zagładzie Warszawskiego Getta, nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za całokształt twórczości, nagrodami poetyckimi „Kamień” i „Silesius”, nagrodą „Gdynia” za monografię „Twarz Tuwima”. W roku 2009 opublikował „Zdarte okładki”, tom wierszy zebranych, a w roku 2013 „Myśli do słów”, zebrane szkice o poezji.

Piotr Matywiecki, „Świadomość”
wyd. Instytut Mikołowski, 2014
ilość str.: 80
Format: 19, 5 x 12, 5, ze skrzydełkami


Premiera: 28.06.2014 r.

wtorek, 24 czerwca 2014

Pominięcie staje się wyróżnieniem?



Na portalu Internetowej Gazety Kulturalnej „Salon Literacki” ukazał się tekst zatytułowany „Pominięcie staje się wyróżnieniem?”, który w zgodzie z intencją Redakcji ma inicjować dyskusję na temat bieżącej kondycji instytucji nagrody literackiej.         

O czym jest ten artykuł? To podsumowanie i – mamy nadzieję – wstęp do dalszej dyskusji, sprowokowane pojawiającymi się coraz częściej kontrowersjami wokół nagród literackich. Tych głosów było wiele, ale bezpośrednia inspiracja do skompilowania poniższych treści to wypowiedzi Radka Wiśniewskiego i Piotra Gajdy. Obaj używają terminu „nagrodyzm”, możliwe, że jeden z nich jest jego twórcą.* Pada teza, że „nagrodyzm” zastąpił rzetelną rozmowę o poezji, czy w ogóle – o literaturze.


Dwa lata temu umieściliśmy na naszym portalu artykuł, w którym nasi redaktorzy wypowiedzieli się o książkach wartych przeczytania i zapisania w historii, choć nienominowanych do żadnej nagrody. To także był jeden z symptomów nasilającego się niezadowolenia z „nagrodyzmu”. W tym roku postanowiliśmy zrobić to inaczej. Zapytaliśmy kilka osób z różnych środowisk o ich typy udanych tomów poezji, które pominięto w nominacjach”.


* „nagrodyzm” to z całą pewnością określenie ukute przez Radka Wiśniewskiego, które ja pozwoliłem sobie jedynie zacytować – o, tutaj.

Obok wspomnianego powyżej artykułu, swoje typy „tomów poezji pominiętych w nominacjach” wraz ze stosownymi uzasadnieniami prezentuje zarówno redakcja „Salonu Literackiego”, jak i indywidualni uczestnicy dyskusji, wśród których znaleźli się Karol Maliszewski, Piotr W. Lorkowski, Radosław Wiśniewski, Maciej Melecki oraz moja skromna osoba.


Zainteresowanych artykułem odsyłam do jego treści, która znajduje się tu.

niedziela, 22 czerwca 2014

Nowa nagroda poetycka

Krakowski oddział Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego ogłosiły pierwszą edycję konkursu o Nagrodę Poetycką im. Krystyny i Czesława Bednarczyków. Instytucje te tym samym wypełniają zapis testamentowy śp. Krystyny Bednarczyk. Wyróżnienie przyznawane będzie za zbiór wierszy wydany w 2013 roku, bliski ideom i myślom przewodnim działalności kulturalnej londyńskiej Oficyny Poetów i Malarzy.
Powołane przez organizatorów jury pragnie docenić przede wszystkim wysoki poziom artystyczny dzieł, wartości egzystencjalne i etyczne, szeroko pojmowane korespondencje sztuki słowa i sztuki obrazu oraz konfrontacje kultur jako temat poetyckiej refleksji.
Prawo zgłaszania kandydatur mają: instytucje kulturalne, wydawnictwa, stowarzyszenia twórcze oraz krytycy literaccy. Termin upływa 30 września 2014 roku. Nagroda pieniężna w tej edycji wynosi 15 000 złotych.
O tym, czy będzie to kolejna nagroda ustanowiona przez określone środowisko literackie dla samego siebie, zaświadczą nominacje ogłoszone podczas pierwszej edycji.
Czesław Bednarczyk, polski poeta i prozaik zmarły w 1994 roku, wraz z żoną Krystyną założył wydawnictwo Oficyna Poetów i Malarzy (Londyn). W latach 1967-80 był wydawcą i redaktorem naczelnym czasopisma „Oficyna Poetów” oraz działaczem kulturalnym. Otrzymał w 1972 r. nagrodę im. Jurzykowskiego, a w 1992 r. wraz z żoną – nagrodę im. Pietrzaka.

Więcej o nagrodzie tu.

wtorek, 17 czerwca 2014

Maciej Niemiec „Geranium. Ostatnie, czyli nowe wiersze z lat 2009-2011"



Instytut Mikołowski opublikował tom wierszy Macieja Niemca  GERANIUM. Ostatnie, czyli nowe wiersze z lat 2009-2011" (IM, czerwiec 2014).

„Tom Macieja Niemca Geranium, jednego z głównych przedstawicieli formacji określanej przez krytykę literacką mianem „Nowej Prywatności”, stał się, siłą rzeczy, po tragicznej śmierci jego twórcy w roku 2012, swego rodzaju poetyckim testamentem. Przy czym podkreślić należy, że mamy do czynienia z twórcą od dawna już mocno ukształtowanym i legitymującym się sporą ilością omówień jego twórczości poetyckiej o charakterze krytycznoliterackim. Tym bardziej uważnie należy czytać te wiersze, z których wiele wprost lub pośrednio odwołuje się do śmierci, a większość skupiona jest na próbie dookreślenia sensu ludzkiej egzystencji. I jeśli przypisywać Niemca do jakiejś „linii” czy „szkoły” poetyckiej – co wydaje się o tyle niewłaściwe, iż mamy tu do czynienia z autorem rozmyślnie „osobnym”, dystansującym się wobec panujących mód czy tendencji – to najbliższym określeniem byłoby uznanie go za poetę klasycyzującego.  To liryka wewnętrznego spokoju, refleksyjna, momentami nawet medytacyjna, nie wolna od gry paradoksami, budująca swą dyskretną narrację o świecie, gdy w jednym z wierszy czytamy iż „Morze/ osiągnęło najwyższy punkt” (Trouville), by w jednym z późniejszych dowiedzieć się, że „Morze/ Osiągnęło swój najwyższy punkt dzisiaj” (Deauville). To liryka przekonujących diagnoz dotyczących współczesności, jak choćby ta, która mówi o „prokrustowym świecie”, świecie sformatowanych osobowości i zachowań, upominająca się więc o „inność” i wolność jednostki, o oryginalność pojedynczej egzystencji nie chcącej się poddawać okrutnym zasadom „dopasowywania się” do narzucanych norm – tu na szczególną uwagę zasługuje obszerny poemat Ogrody Trocadero. To poezja „paryska” – z Paryżem związane było życie autora – która wszakże nie traci z pola widzenia zabarwionej „polskością” (co to znaczy, należałoby dopiero odczytać) tożsamości bohatera, człowieka niezwykle uwrażliwionego na detal i obdarzonego zdolnością precyzyjnego opisu rzeczywistości.″

Leszek Szaruga

Fragment posłowia:

„(…) W 2013 r. okazało się, że istnieje jeszcze jeden tom wierszy pt. Geranium – ukończony pod koniec sierpnia 2011 r., późniejszy nominalnie od Stanu nasycenia. Tom ten zawiera istotnie wiersze „ostatnie, czyli nowe z lat 2009 – 2011″, jak głosi podtytuł. Niektóre z nich ogłaszane były za życia autora w rodzimej prasie literackiej (Zeszyty Literackie, Odra), ale korpus tego tomu nigdy wcześniej nie ujrzał dziennego światła – mowa tu o poematach: Ogrody Tracadero czy Bename lub wierszach traktatowych, wyraźnie aspirujących do wypowiedzi o charakterze filozoficznym, takich jak: Geranium, Opowiedzieć jej o kwiatach, czy, będący kontynuacją, wiersz Opowiedzieć jej o rzece. Odczytywanie tych wierszy jako wypowiedzi autonomicznych, niezapośredniczonych w żadne konteksty poza literackie, zdaje się być jak najwłaściwsze. Biografizm, czy też schyłkowość życia autora mogą stać się tylko przesłonami wypaczającymi ponadczasowy charakter poetyckiego pisma Macieja Niemca. W Geranium – tomie misternie skomponowanym – mamy do czynienia z odmalowaną zgrozą istnienia w tonacjach niejednorodnych, pochwytywaną w siatki układów napięć językowego kroju. Od kameralności, ściszonego głosu, po rozległe narracyjnie prezentacje skośnych lub meandrycznych enuncjacji, rozgrywa się, jak na szachownicy, podskórny pojedynek życia i śmierci, raz po raz przestrajany na inne fale tematycznych, egzystencjalnych zwarć.

Mamy więc tu do czynienia z percepcją opartą na zaniku wiary w prostopadły odbiór widzialnego, a zarazem zmysłowego wydarzania się życia – którego odczyt możliwy jest dopiero po zanurzeniu w migotliwy przesył obrazów, metaforycznie ujętych, opartych na potrzebie paradoksalności wyrazu, albowiem tylko zmącony dyskurs może przynieść – podług intencji autora – klarowny przekaz sensu: gorzkiego, poharatanego, dzięki temu ocierającego się o grań jednostkowej prawdy.″
 
Maciej Melecki, Ostateczność

Maciej Niemiec (ur. 7 października 1953 w Warszawie, zm. 25 stycznia 2012 w Paryżu) − polski poeta, pisarz, tłumacz. Od 1987 mieszkał w Paryżu. Otrzymał m.in.: Nagrodę Karla Dedeciusa, Nagrodę im. Zygmunta i Marii Zaleskich oraz Nagrodę Kościelskich (1994). W Polsce publikował w kwartalniku Zeszyty Literackie, we Francji w kwartalniku PO&SIE (Paris), którego był stałym współpracownikiem. W przekładach drukowano jego wiersze m.in. w pismach niemieckich, przekł.: Renata Schmidgall, w Bułgarii (przekł.: Kiril Kadiski) i innych. Urna z jego prochami spoczęła na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu.

Wydał zbiory wierszy: Cokolwiek, ponieważ (1989), O tej porze świata (1989), Kwiaty akacji (1993), Małe wiersze (1994), Ulica Wód (1996), Świat widzialny (1998), Dance or die (2002), Stan nasycenia (2012). Oprócz nich wydał cztery tomy wierszy w przekładach francuskich, m.in. Le quatrième roi mage raconte (L'extrême contemporaine, Belin, 2002), Trente poèmes pour une femme (Atelier la Feugraie, 2001). Ten ostatni ukazał się w tłumaczeniu Fernanda Cambona przy współpracy poety. 

Przełożył tom prozy: Michel Deguy, Temu co się nie kończy. Tren (Biblioteka Tegle, 2002), oraz wiersze współczesnych poetów francuskich opublikowane w pismach (m.in.: Dekada Literacka, Bliza, Zeszyty Literackie).
 

piątek, 13 czerwca 2014

Inicjatywy Literackie +

Działania Domu Literatury w Łodzi związane są z poszerzeniem aktywności, współpracą z osobami indywidualnymi oraz grupami nieformalnymi pragnącymi współtworzyć i animować obszar literatury, w tym promocję czytelnictwa. Obszar ten uznawany jest za jeden z najbardziej niedocenianych, jego wsparcie wymaga z jednej strony niewielkich nakładów finansowych (w stosunku np. do działalności związanej z teatrem czy filmem), z drugiej – wielu żmudnych działań w związku z wieloletnim zaniedbaniem i wykluczeniem tego obszaru spośród tych uznawanych za promocyjne, bardziej nośne czy bardziej interesujące.

Konsultacje społeczne Inicjatywy Literackie + skierowane są do wszystkich zainteresowanych tematyką związaną z animacją obszaru literatury. Podczas nich, w oparciu o przedstawione wcześniej zasady i propozycje, zostanie stworzony pakiet 3–7 różnorodnych inicjatyw literackich, paraliterackich, promujących czytelnictwo, realizowanych w drugiej połowie 2014 roku dzięki dotacji Narodowego Centrum Kultury. W trakcie konsultacji prezentowane będą główne problemy i zagadnienia związane z promocją czytelnictwa w Łodzi, zaangażowaniem społecznym konkretnych grup, praca na przykładach oraz tworzenie propozycji inicjatyw.

Otwarte spotkanie konsultacyjne odbędzie się w Domu Literatury w Łodzi w poniedziałek 16 czerwca 2014 roku o godz. 19:00.

Zachęcamy do wzięcia udziału w Inicjatywach Literackich + każdego, kto chciałby współtworzyć wydarzenia literackie w Łodzi oraz stać się częścią projektu. Stwórzmy wspólnie pakiet dobrych praktyk literackich.

Swoje projekty możecie zgłaszać na www.dom-literatury.pl/inicjatywy/

Projekt dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach projektu Domy Kultury+ Inicjatywy lokalne.

czwartek, 12 czerwca 2014

Nasze festiwale

Małgorzata I. Niemczycka na łamach „Gazety Wyborczej” (link) w tekście zatytułowanym „Wszystkie nasze festiwale literackie [przewodnik]” anonsuje imprezy literackie roku 2014: „Rozpiska festiwali literackich wygląda nie mniej gęsto niż muzycznych. A w odróżnieniu od muzycznych – wszystkie są za darmo”. Stworzony naprędce na łamach „GW” „przewodnik” wykazuje mnóstwo braków, przede wszystkim dlatego, że opublikowany w dniu 9 czerwca 2014 roku z oczywistych względów nie zapowiada tych wydarzeń, które już zdążyły się odbyć, np. Miasta Poezji w Lublinie, czy toruńskiego Majowego Buumu Poetyckiego. Nie wspomina też ani słowem o warszawskich Manifestacjach Poetyckich, ani o Festiwalu Poznań Poetów. Gdyby przyjąć, że dziennikarka starała się wymienić wyłącznie te najważniejsze, z satysfakcją można skonstatować, iż w artykule znalazła się zapowiedź łódzkiego festiwalu Puls Literatury, o którym autorka napisała: „Tegoroczne hasło przewodnie brzmi, <<Szumy, zlepy, ciągi>> i odnosi się zarówno do literatury eksperymentalnej, jak i do istnienia literatury w przestrzeni miasta. Festiwal rozpoczną trzydniowe targi Salon Ciekawej Książki, a zakończy gala Nagrody im. Juliana Tuwima za całokształt twórczości (50 tys. złotych). Laureatką pierwszej edycji została w ubiegłym roku Magdalena Tulli”. Dodam tylko, że 7 edycja „Pulsu” odbywać się będzie w Łodzi od 28 listopada do 7 grudnia. 

środa, 11 czerwca 2014

Wokół Marka Hłaski w Mikołowie



Instytut Mikołowski zaprasza w dniu 13.06.2014 roku o godzinie 18.00 na spotkanie poświęcone premierze książki Marka Hłaski Listy (Agora, 2014) połączone z promocją trzeciego wydania książki Piękny dwudziestoletni. Biografia Marka Hłaski Andrzeja Czyżewskiego (Prószyński i S-ka, 2012). W spotkaniu udział wezmą: Andrzej Czyżewski oraz prof. Anna Nasiłowska. Prowadzenie: Maciej Melecki i Krzysztof Siwczyk.  Podczas spotkania - które odbędzie się w przeddzień 45 rocznicy śmierci Marka Hłaski - będzie można nabyć obydwie książki.

Książka „Marek Hłasko. Listy” ukazuje się w przeddzień 45 rocznicy śmierci Marka Hłaski oraz w roku kiedy przypada 80 rocznica jego urodzin. Inauguruje serię wznowień dzieł Marka Hłaski w nowej szacie graficznej autorstwa Urszuli Pągowskiej i Andrzeja Pągowskiego, w której ukażą się: Piękni dwudziestoletniPierwszy krok w chmurachSowa, córka piekarzaDrugie zabicie psa/Nawrócony w Jaffie

„Marek Hłasko. Listy” to dramatyczna historia życia jednego z największych polskich pisarzy opowiedziana w listach. To więcej niż świadectwo. To fascynująca opowieść o miłości, przyjaźni, pisaniu i walce o własne miejsce w literaturze i świecie.

„Hłasko ostatnio bywa bohaterem książek w stylu „PRL na pikantnie" ale jego dzieł w księgarniach brak. To się jednak zmienia - nową edycję wybranych pozycji z dorobku Hłaski inauguruje premierowo wydany tom jego listów, które układają się w życiorys bardziej przenikliwy i dotkliwy niż w jego biografiach"

Juliusz Kurkiewicz, Gazeta Wyborcza

Zbiór zawiera 363 listy Marka Hłaski (z czego ponad połowa nie była dotąd publikowana) kierowane do różnych osób w tym przede wszystkim do matki – Marii Hłasko, do najważniejszego wydawcy Hłaski – Jerzego Giedroycia, do Sonji Ziemann – żony Marka Hłaski, a w ostatnich latach jego życia eksżony, do bardzo mu bliskiej Agnieszki Osieckiej, oraz do przyjaciół w Izraelu.

Książkę wstępem opatrzył Andrzej Czyżewski – najbliższy krewny i i jedyny spadkobierca matki pisarza Marii Hłasko, autor wyboru i opracowania listów zawartych w książce.

O książce Piękny dwudziestoletni. Biografia Marka Hłaski, Andrzeja Czyżewskiego:

 Hłasko już za życia stał się legendą, a jego przedwczesna śmierć w 1969 roku (miał zaledwie 35 lat) tylko tę legendę wzmocniła. Nazywany był polskim Jamesem Deanem, a literacko porównywany do Ernesta Hemingwaya. Autor biografii Andrzej Czyżewski – cioteczny brat Marka Hłaski – w swojej wciągającej opowieści nie tylko burzy wiele mitów, ale też przytacza wiele nieznanych faktów z życia Hłaski. 

Ostatnich kilka lat znacznie wzbogaciło wiedzę o losach życia Marka Hłaski. Udało się dotrzeć do nieznanych przedtem materiałów. Starałem się, przygotowując kolejne wydanie, uzupełnić je o wszystko to, co dotychczas nie było znane. O to, co rozszerza wiedzę o życiu pisarza. Wydanie to jest też znacznie rozszerzone w stosunku do poprzednich, wzbogacone o dużą ilość ilustracji – fotografii i reprodukcji dokumentów.

Andrzej Czyżewski

Trzecia edycja biografii Marka Hłaski to najlepsze wydanie tej książki. Rozpoczynając od przyciągającej uwagę okładki książki w twardej oprawie, niestandardowym formacie, a kończąc na zawartości. Biografia Hłaski to ponad 580 stron pasjonującej lektury z licznymi fotografiami wplecionymi w tekst: są tu zarówno zdjęcia samego pisarza, jego rodziny, ukochanych kobiet, jak i reprodukcje dokumentów z archiwum IPN-u, Archiwum MSZ, dokumentów osobistych, listów, artykułów na temat pisarza i okładek książek.
Jednak największym atutem tego wydania książki jest wzbogacenie jej o kolejny rozdział, zatytułowany; „Życie po życiu”, zawierający komentarze do tematów budzących nieustanne spekulacje: legendy pisarza, okoliczności Jego śmierci, relacji z matką, informacji dotyczących rzekomej współpracy pisarza ze Służbą Bezpieczeństwa i okoliczności pozostania Hłaski za granicą. Zebrane w tym rozdziale nieznane wcześniej dokumenty dotyczące życia pisarza, to m.in. materiały znajdujące się w Instytucie Pamięci Narodowej, poświęcone zarówno Hłasce, jak i osobom z nim związanym.Kolejnym elementem wzbogacającym wiedzę o pisarzu jest korespondencja Andrzeja Czyżewskiego z Henrykiem Giedroyciem i kilku innymi adresatami. 

Tematem obszernie omówionym w książce jest legenda pisarza, nieustannie reinterpretowana, szczególnie przez osoby nie znające do końca biografii i twórczości pisarza. W miarę upływu lat takich sensacyjnych informacji przybywa, na co zwraca uwagę biograf pisarza, szczegółowo je wyjaśniając. Biografia Hłaski zawiera też obszerny tekst („Gry, wcale nie miłosne. Wokół Marka Hłaski”) dotyczący książki Barbary Stanisławczyk „Miłosne gry Marka Hłaski”. Książka ta cieszy się dużą popularnością, jednak mimo ukazania się na rynku wydawniczym w 2009 roku jej drugiego wydania, nadal zawiera wiele nieprawdziwych relacji na temat pisarza. Andrzej Czyżewski wskazuje i wyjaśnia te nieścisłości, szczególnie dużo uwagi poświęcając omówieniu rozdziałów dotyczących relacji Sonji Ziemann i Marka Hłaski, a także okoliczności śmierci i pogrzebu pisarza. 

Biografia Marka Hłaski pióra Andrzeja Czyżewskiego to wspaniałe źródło wiedzy na temat pisarza, zarówno dla wielbicieli, jak i osób nie znających jeszcze życiorysu autora „Pierwszego kroku w chmurach”.

Książka obok faktów typowo biograficznych, zawiera także obszerne fragmenty komentujące proces twórczy pisarza, a także okoliczności powstania jego kolejnych utworów. Całość składa się na najlepszą biografię Marka Hłaski, którą na pewno trzeba obowiązkowo przeczytać, aby poznać prawdziwego autora „Pięknych dwudziestoletnich”: Czystego, dobrego, bez gniewu .

Kamila Sowińska, Hłasko, wiecznie „Piękny dwudziestoletni”

Instytut Mikołowski
ul. Jana Pawła II 8/ 5
43-190 Mikołów


wtorek, 10 czerwca 2014

Werdykt X OKL Złoty Środek Poezji - Kutno 2014

Jury X Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego na najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2013 – Złoty Środek Poezji Kutno 2014 w składzie: Karol Maliszewski – przewodniczący, Krzysztof Kuczkowski i Wojciech Kudyba po przeczytaniu 70 zgłoszonych na konkurs tomików wierszy postanowiło przyznać następujące nagrody i wyróżnienia (link).

poniedziałek, 9 czerwca 2014

Finaliści Nagrody Poetyckiej Orfeusz

5 czerwca 2014 roku jury III edycji Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ  za najlepszy tom poetycki roku, w składzie: Jan Stolarczyk (przewodniczący), Tomasz Burek, Wojciech Kudyba, Wojciech Ligęza i Feliks Netz, spośród dwudziestu nominowanych wcześniej do nagrody książek, wyłoniło finałową piątkę. Nazwiska finalistów, nominowane do finału książki oraz towarzyszące nominacjom uzasadnienia jurorów znajdują się na stronie internetowej nagrody (link).

czwartek, 5 czerwca 2014

Nagrodyzm?


Bieżące dysputy o współczesnej poezji najtrafniej można określać mianem „cyklicznych”. Pojawiają się kilka razy w roku, prawie wyłącznie w kontekście ogłaszanych nominacji do nagród literackich. Bywają pożądane wyłomy w tej z góry zaplanowanej periodyzacji, ale na nieszczęście dla samej dyskusji, jak dotychczas były to raczej strzały kulą w płot, którym opasane jest poetyckie getto. Zostawmy na boku nietrafione argumenty wygłaszane ex cathedra, spuśćmy na nie zasłonę milczenia. Skierujmy słuch i wzrok w stronę miejsc, w których rozgrywa się codzienne życie środowiskowe, tak odmienne w swoim wyrazie od tego postulowanego przez literackich luminarzy (ale tylko postulowanego) – ku „ścianie płaczu”, którą tworzą cegiełka po cegiełce (całkiem jak u Watersa*) fora internetowe. 

Na jednym z nich, można było się natknąć niedawno na opinię odnoszącą się pośrednio do recepcji współczesnej polskiej poezji. Jej autorem jest Radosław Wiśniewski, który określił bieżące funkcjonowanie instytucji nagrody poetyckiej mianem „nagrodyzmu”. Napisał Radek: „Teraz mam wrażenie - bo badań nie przeprowadzałem - jest znacznie więcej nagród a znacznie mniej bieżącego życia literackiego. W zasadzie autor dobry, sensowny ale który nie dostał nagrody albo chociaż nie został nominowany - nie jest poważany. Nie ma chyba już za bardzo możliwości, żeby mieć jako-taką pozycję czytelniczo-krytyczną bez nagród (…)

Bolesne to stwierdzenie dla autorów nigdy jak dotąd nie nominowanych, z których każdy bez wyjątku  pragnie być poetą z kategorii „poważanych”, w jakiej nie mieszczą się już twórcy tylko „dobrzy” i „sensowni”. Ich „niemoc” najtrafniej opisują blurby zamieszczane na autorskich tomikach, z których wszystkie anonsują narodziny drugiego Rimbauda, aczkolwiek póki co bez „papierów” w postaci nośnej medialnie (w ścisłym znaczeniu środowiskowym) nominacji na koncie. Taka sytuacja z oczywistych względów bywa dla tej grupy poetów dosyć opresyjna, szczególnie w czasach zaniku obiegu krytyczno-literackiego z prawdziwego zdarzenia, zastąpionego „nagrodyzmem” właśnie. 

Tymczasem nic nie wskazuje na to aby diagnoza, a właściwie komentarz Wiśniewskiego mógł w najbliższym czasie wiele stracić na celności. Zdaniem prof. Edwarda Kasperskiego („Tekstualia”, 2012): „Wpływ (…) mediów na literaturę okazał się wielotorowy i głęboki, gdyż media – zwłaszcza najnowsze, najbardziej zaawansowane technologicznie – stały się ogniwami uczestniczącymi i pośredniczącymi we wszystkich fazach powstawania i nagradzania literatury. Medialna recepcja i ocena (w tym intensywna, nierzadko skandalizująca reklama, nagłośnienie, publicity) stały się wpływowym czynnikiem stanowiącym o sukcesie lub porażce dzieła, a tym samym o awansie albo degradacji autora”. Czy warto w związku z tym szukać jakiegoś pocieszenia? Może tak, a może nie, lecz na pewno nie w literaturze.



* Rogera z Pink Floyd

poniedziałek, 2 czerwca 2014

Seryjni w Łodzi



Dom Literatury w Łodzi zaprasza w dniu 5.06.2014 r. (czwartek) o godz.19:00  do Kawiarni Literackiej na spotkanie z Seryjnymi poetami. Tym razem w Łodzi pojawią się Adam Poprawa i Adam Wiedemann. Prowadzenie Maciej Robert. 

Adam Poprawa to krytyk literacki i muzyczny, poeta, urodzony ur. w 1959 r. Obecnie pracuje na polonistyce Uniwersytetu Wrocławskiego. Wydał m.in. tomiki poetyckie Komentarz do Dantego (1990) i Koncert na adwent (1995), monografię Kultura i egzystencja w poezji Jarosława Marka Rymkiewicza (1999), zbiór szkiców Formy i afirmacje (2003), prozę Walce wolne, walce szybkie (2009 WBPiCAK, książka nominowana do nagrody NIKE 2010 , w kategorii proza). Publikował w „Czasie Kultury”, „Jazz Forum”, „Kresach”, paryskiej „Kulturze”, „Literaturze na Świecie”, „Odrze”, „Pograniczach”, „Tekstach Drugich”, „Twórczości”, „Tygodniku Powszechnym” i innych pismach. 27 maja 2014 roku ukazała się  nowa książka Adama Poprawy Kobyłka apokalipsy (Biblioteka Prozy Współczesnej, t. 3, Wydawnictwo WBPiCAK). 

Adam Wiedemann  to poeta, prozaik, eseista oraz tłumacz, urodzony w 1967 r. Pisarz wydał siedem tomów wierszy: Samczyk (1996), Konwalia (2001), Kalipso (2004), Pensum (2007), Filtry (2008), Dywan (2010), trzy książki prozatorskie Wszędobylstwo porządku (1997), Odpowiadania (2011), Sęk Pies Brew (1998), zbiór zapisów onirycznych Sceny łóżkowe (2005) oraz tom wierszy zebranych Czyste czyny (2009). Adam Wiedemann   publikował m.in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Odrze”, „Kresach”, „Nowym Wieku”, „Czasie Kultury”. Był stałym felietonistą w „Res Publice Nowej” i „Przekroju”. W  2008 r. otrzymał Nagrodę Literacką GDYNIA, w kategorii poezja, za tom poetycki Pensum. Laureat Nagrody im. Kościelskich (1999), trzykrotnie nominowany do nagrody NIKE.

DOM LITERATURY

ul. Roosevelta 17
90-056 Łódź
tel. 42 636 68 38
tel./fax 42 636 06 19
e-mail: kontakt@dom-literatury.pl